در دنیای پویا و پیچیده اقتصاد امروز، کلماتی چون “کارآمدی“، “هماهنگی” و “توسعه پایدار” به سرعت به اصطلاحاتی تبدیل شده‌اند که برای بقا و رشد هر سازمانی ضروری می‌باشند. به منظور بهره‌وری بیشتر و رضایت مشتریان، کسب و کارها نیازمند بهبود فرایند‌ها، کاهش هزینه‌ها، و ایجاد هماهنگی بین اجزاء مختلف سازمان خود هستند.
در این راستا، مدیریت زنجیره تامین (SCM) به عنوان یک استراتژی حیاتی، ابزاری قدرتمند برای ایجاد هماهنگی بین بخش‌های مختلف یک سازمان در مسیر تولید، توزیع، و خدمات است. این مقاله به بررسی اجزای کلیدی زنجیره تامین و نقش لازم و ضروری لجستیک در این فرآیند می‌پردازد. از شناخت دقیق تعاریف، ابعاد و اهمیت زنجیره تامین گرفته تا تحلیل استراتژی‌های مختلف مدیریت آن، این مقاله به خواننده این امکان را میدهد تا به عمق این علم مهم در حوزه مدیریت و کسب و کار نفوذ کند.
زنجیره تامین چیست؟
امروزه کسب و کارها برای افزایش راندمان و بهره‌وری در سازمان خود و حفظ آن نیازمند استفاده از استراتژی‌ها و الگوهای کارآمد هستند تا هماهنگی‌های لازم بین اجزای مختلف یک سازمان را ایجاد کنند.
زنجیره تامین شبکه‌ای از سیستم‌ها و فرآیندها است که هدف آن تولید کالا یا خدمات است، در واقع زنجیره تامین باعث ایجاد هماهنگی میان بخش تولیدی، موجودی، مکان یابی و حمل و نقل و توزیع در یک سازمان یا مجموعه میشود. وجود این زنجیره در سازمان باعث یکپارچه سازی فعالیت‌های سازمان به منظور پایین آوردن هزینه‌ها و ارمغان آوردن نیازهای خدماتی میباشد به طوری که همه چیز در زمان درست و مکان درستی قرار گرفته باشد.
زنجیره تامین از 6 بخش کلی تشکیل شده است که عبارتند از، تامین کننده مواد اولیه، تولید کننده، مراکز توزیع، عمده فروش، خرده فروش و مشتری که برقراری ارتباط بین تمامی آنها را بر عهده دارد.
مدیریت زنجیره تامین چیست؟
به گفته سایت investopedia:
مدیریت زنجیره تامین (SCM) نظارت و کنترل بر تمام فعالیت های مورد نیاز یک شرکت برای تبدیل مواد خام به محصولات نهایی است که سپس به کاربران نهایی فروخته می شود.
SCM کنترل متمرکزی را برای مراحل برنامه ریزی، طراحی، ساخت، موجودی و توزیع مورد نیاز برای تولید و فروش محصولات یک شرکت فراهم می کند.
هدف مدیریت زنجیره تامین بهبود کارایی با هماهنگ کردن تلاش‌های نهادهای مختلف در زنجیره تامین است. این می تواند منجر به دستیابی یک شرکت به مزیت رقابتی نسبت به رقبای خود و افزایش کیفیت محصولات تولیدی خود شود که هر دو می تواند منجر به افزایش فروش و درآمد شود.
زنجیره تأمین به چه دلیل اهمیت دارد؟
فرایند زنجیره تامین در یک سازمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا که در نهایت برای ما رضایت مشتری را به همراه می‌آورد و رضایت مشتری باعث به وجود آمدن مشتری‌های ثابت و وفادار و نزدیک شدن به اهداف سازمان میشود. این موضوع با قرار دادن درست وظایف و فعالیت ها در زمان و مکان مناسب باعث کاهش هزینه های عملیاتی مانند خرید و تولید میشود و کاهش این هزینه ها در نهایت باعث کاهش هزینه های سازمان میشود و وضعیت مالی شرکت را بهبود میبخشد. همچنین SCM باعث محافظت از مردم، بهبود مراقبت های بهداشتی، تامین مواد ضروری زندگی مردم و… میشود که هر یک از آنها از دلایل مهم و ضروری اهمیت زنجیره تامین می‌باشند.
هدف نهایی زنجیره تامین این است که کالا یا محصول به صورت کامل، سالم و سریع به مشتری ارائه شود و باعث جلب رضایت و خوشحالی مشتری شود و به طور کلی باعث به وجود آمدن احساس خوب در مشتری در هنگام خرید شود.
مطالب پیشنهادی:
ساختار زنجیره تامین
یک زنجیره تامین از شاخه و ریشه های زیادی تشکیل شده است و میزان مدیریت این زنجیره به نوع سازمان و کسب و کار بستگی دارد. ساختار زنجیره تامین را میتوان به 3 دسته کلی تقسیم کرد:
- اعضاء زنجیره
اولین و مهمترین مبحث در بخش زنجیره تامین انتخاب افراد و بیان اهمیت وظایف هر یک میباشد. اینکه هر یک از اعضا از اهمیت نقش خود در سازمان آگاه باشد باعث میشود زنجیره به درستی کار خود را انجام دهد. پس از انتخاب اعضا، رده بندی بین آنها بسیار مهم است این رده بندی میبایست به صورت عمودی صورت بگیرد. - ابعاد ساختاری شبکه
الف) بعد افقی: بعد افقی زنجیره تامین تعداد شاخه های افقی ساختار را نشان میدهد و نقش نظارتی سازمان را بر عهده دارند که میتواند وسیع یا کوچک باشد.
ب ) بعد عمودی: بعد عمودی به تعداد عرضه کنندگان و تامین کنندگان در هر شاخه اشاره دارد و تعداد آن با توجه به نوع شرکت میتواند کم یا زیاد باشد. - ارتباطات و اطلاعات درون شبکه ای
این بخش در بین باقی ساختار تشکیل دهنده جزو مهمترین بخش محسوب میشود. زیرا اساس زنجیره تامین بر روی ارتباطات بین اجزا و ارتباطات بین اجزا و ارتباطات با مشتری تشکیل میشود. این بخش از ساختار در درجه اول باید بتواند ارتباطات قوی بین واحدهای مختلف کلیه سازمان به وجود بیاورد و سپس در درجه دوم ارتباطات قوی بین مشتری و سازمان برقرار شود که نیازمند اطلاعات کافی است.
برای دریافت مشاوره کسب و کار از بیزینس گلوری با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
09909992403
انواع استراتژی های زنجیره تامین
استراتژی های زنجیره تامین شامل چابک، پایدار، ناب و لارج و سبز میباشد.
- زنجیره چابک: به توانایی و پتانسیل یک زنجیره تامین برای نشان دادن واکنش سریع به تغییرات ایجاد شده در بازار و نیازهای مشتریان میگویند.
- زنجیره پایدار: در مدیریت زنجیره تامین پایدار ما به بررسی عوامل اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی در حوزه زنجیره تامین میپردازیم.
- زنجیره ناب: در این استراتژی ما سعی میکنیم محصولات را در سریع ترین زمان ممکن با کمترین ضایعات تولید کنیم که این استراتژی حاصل ادغام دو تفکر تولید ناب و مدیریت زنجیره تامین است.
- زنجیره سبز: در مدیریت زنجیره تامین سبز (GSCM) ما سعی میکنیم مسائل محیط زیستی را در طی فرایند تولید یک محصول تا رسیدن به دست مشتری و استفاده از محصول و حتی پس از مصرف آن را وارد کنیم تا بتوانیم در پایان چرخه عمر آن اصلاح کنیم یا دوباره مصرف شود.
- زنجیره لارج: به کارگیری همزمان رویه های ناب، چابک و سبز در مدیریت ارتباط با تامین کننده میباشد.
مهارت های لازم برای تبدیل شدن به یک مدیر زنجیره تامین چیست؟
برای تبدیل شدن به یک مدیر حرفه ای زنجیره تامین باید مهارت های خاصی داشته باشید که در ادامه بخشی از آنها را نام برده ایم.
- آینده نگر باشید و بزرگ فکر کنید.
یک مدیر زنجیره تامین و لجستیک میبایست همیشه به احتمالات اهمیت بدهد و چندین برنامه برای اتفاقات و مشکلات برنامه ریزی شده داشته باشد تا همواره سیستم در جریان باشد. - ارزش تحویل
بحث اصلی مدیریت زنجیره تامین قرار گرفتن محصول یا کالا در زمان و مکان درست است پس اهمیت این موضوع را خوب بشناسید و بر روی آن تمرکز کنید. - تحلیل داده های مشتری
برای پیشرفت در مسیر رضایت مشتری و در راستای اهمیت دادن به نیازهای مشتری آمار و اطلاعاتی که پس از هر بار خرید و فروش به مشتری به دست می‌آورید را بررسی کنید و آن ها را دراولویت قرار دهید. - به روز و تغییر پذیر باشید.
مدیریت زنجیره تامین علمی است که همواره در حال تغییر میباشد. پس باید اطلاعات خود را همواره به روز کنید و راهکارهایی جدید در سازمان برای ارائه بهتر فرایند های خود ایجاد کنید.
لجستیک چیست؟
مفهوم لجستیک را میتوان در زندگی خود حس کرد. در واقع لجستیک بخشی از مدیریت زنجیره تامین محسوب میشود که به حرکت پول، اطلاعات، خدمات و غیره در یک زنجیره تامین گفته میشود. مفهوم لجستیک در ابتدا از علوم نظامی آمده است که به معنای حفظ زنجیره تامین با نیروهای نظامی بود که دشمن به دنبال برهم زدن آن بود. لجستیک در صنعت به تهیه، جابجایی، ذخیره و جریان کالاها، خدمات و اطلاعات در داخل و خارج سازمان توجه دارد.
ختم کلام
به طور خلاصه زنجیره تامین مجموعه‌ای از فرآیندها و فعالیت‌ها برای تأمین، تولید و عرضه محصولات و خدمات به مشتریان است. هدف آن بهبود عملکرد و کارایی زنجیره با ارائه محصولات با کیفیت و به موقع است.
سپاس بی‌نهایتـــ
بیزینس گلوریـــ
برای دریافت مشاوره کسب و کار از بیزینس گلوری با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
09909992403
سوالات متداول
این سوال بر مهمیت و نقش مدیریت زنجیره تامین در سازمان‌ها تمرکز دارد. شما می‌توانید در پاسخ به این سوال به نقش کلیدی SCM در بهبود عملکرد سازمان، کاهش هزینه‌ها، افزایش کیفیت خدمات، و ایجاد هماهنگی میان بخش‌های مختلف اشاره کنید.
این سوال به تحلیل اثرات مثبت استراتژی‌های خاص مدیریت زنجیره تامین بر روی سازمان‌ها و عملکرد آنها می‌پردازد. می‌توانید به تأثیرات این استراتژی‌ها بر بهره‌وری، رضایت مشتریان، و برتری رقابتی اشاره کنید.
این سوال بر روی نقش لجستیک در مدیریت زنجیره تامین و ارتباط آن با بهبود فرآیندها و خدمات یک سازمان تمرکز دارد. در پاسخ، می‌توانید به اهمیت مدیریت هوشمند جریان کالا، اطلاعات، و خدمات توسط لجستیک در دستیابی به اهداف سازمان اشاره کنید.
